- Expertise in Ouderschap
Kennis over de psychologie van Ouderschap
De Ouderschapstheorie van Alice van der Pas. In 2012 startte ik mijn eigen onderneming: José Koster, Expertise in Ouderschap. In de jaren daarvoor specialiseerde ik mij tot ouderschaps- en communicatie deskundige. Ik was bij toeval in aanraking gekomen met de Ouderschapstheorie van Alice van der Pas die mij zo ontzettend veel inzicht en handvatten boden, voor mijzelf als ouder èn als professional, dat ik verbaasd was dat deze theorie niet allang algemeen bekend was, en was opgenomen in het basis curriculum van alle opleidingen die professionals opleiden die met ouders te maken krijgen (Social Work, SPW, SPH, Verloskunde, PABO, Jeugdverpleegkunde/arts, Logopedie, tandartsen etc.)
Al deze professionals krijgen een schat aan kennis aangeboden over de ontwikkelingspsychologie van kinderen en wat kinderen nodig hebben om goed groot te worden. Vervolgens wordt van hen verwacht dat je met wat technische kennis over gespreksvoering wel met ouders kunt werken.
Complex. Het werken met ouders is echter complex en kan heel veel oproepen bij de professional. Voor je het weet sta je, hoe zeer je ook je best doet, tegenover een ouder in plaats van ernaast en raak je verstrikt in dader-slachtoffer dynamieken waar je niet zomaar uit stapt. Wanneer je niets weet over de psychologie van ouderschap en over overdracht- en tegenoverdracht processen sta je als professional met lege handen. De Ouderschapstheorie biedt samen met inzichten in de (interne) communicatie enorm veel handvatten om steeds de verbinding te (her)vinden.
Erkenning. Ik besloot dat ik hier iets in wilde betekenen en ontwikkelde een geaccrediteerd aanbod voor professionals om hen deze kennis en vaardigheden alsnog aan te reiken. Ik vind dat professionals erkenning moeten krijgen voor de complexiteit van het werken met ouders en dat in hen moet worden geïnvesteerd om goed beslagen ten ijs aan hun belangrijke werk te kunnen doen.
Nieuwe naam: José koster, verheldering & inzicht. Er bleek een grote behoefte te zijn aan deze kennis en vaardigheden. De vraag naar trainingen groeide, ik had inmiddels ook een praktijk voor Supervisie en Ouderbegeleiding en ontwikkelde mij daarnaast ook als trainer Individuele Opvoedopstellingen en Mastertrainer voor het programma Het begint Bij Mij. Begin 2020 gaf ik mijn vaste baan bij Humanitas op om me geheel toe te kunnen leggen op alles wat ik inmiddels in mijn eigen praktijk had ontwikkeld en geleerd. Omdat mijn aanbod breder was dan alleen ouderschap, ga ik sindsdien verder onder de naam: José Koster, verheldering & inzicht.
Gratis E-book Ouderinzicht
3 eye-openers voor ouders op zoek naar meer (zelf)vertrouwen.
Gratis E-book Ouderinzicht
3 eye-openers voor ouders op zoek naar meer (zelf)vertrouwen.
Transitie naar ouderschap
Transitie naar ouderschap
Tijdens een bevalling wordt niet alleen een kindje, maar ook een vader en een moeder geboren. Dit is een ingrijpende en alles omvattende verandering waar je je van tevoren geen voorstelling van kunt maken. Vanaf dan is niets meer het zelfde: het is een transitie op identiteitsniveau.
Proces.
Er is nog maar weinig bekend over deze persoonlijkheidsverandering die (aanstaande) ouders doormaken en over alle aspecten die mogelijk van invloed zijn op deze diepgaande transitie. Hoe ontstaat deze nieuwe identiteit? Hoe voelt dat proces? Hoe kun je je hier goed op voorbereiden? Welke invloed heeft dit proces op de hechting tussen ouder en kind?
Onderzoek.
Hoogleraar psychiatrie Daniel Stern deed onderzoek naar dit proces bij moeders en inmiddels komt er door wetenschappelijk onderzoek ook steeds meer zicht op de veranderingen die vaders doormaken. Zo blijkt bijvoorbeeld dat ook bij vaders de hormoonspiegel tijdens de zwangerschap verandert!
Ondersteunen.
Hoe meer we weten over deze processen, hoe beter ouders hierbij begeleid kunnen worden. Welke behoeftes hebben ouders die dit kwetsbare proces doormaken? Welke rol kunnen professionals hierin spelen?
Graag deel ik mijn kennis hierover!
Ouderschap & 'Levend verlies'
Als (groot)ouder van een kind met een chronische aandoening of beperking heb je, naast de grote liefde voor je kind, ook vaak te maken met steeds terugkerende gevoelens van verdriet en rouw. Verdriet over de pijn of beperking van je kind, en over het moeten bijstellen van je toekomstbeeld, kan onverwacht oplaaien. Steeds opnieuw wordt je geconfronteerd met wat jouw kind niet of nooit zal kunnen.
Levend verlies.
Manu Keirse introduceerde de term ‘levend verlies’ om deze levenslange rouw aan te duiden en om erkenning te geven aan deze intense en grillige vorm van rouwverwerking. Elke dag weer is het verlies aanwezig. Dat is anders dan wanneer je iemand verliest aan de dood. De rouw kan in intensiteit toenemen, in plaats van afnemen. Je leven verloopt anders dan dat van andere ouders. Je hebt telkens weer het gevoel dat je ergens buiten staat.
Zwaar.
Dit is, naast de vaak zeer intensieve zorg voor je kind, pittig en zwaar. Zeker omdat er doorgaans weinig tijd en begrip is voor jouw rouwproces als ouder. Bovendien kunnen ouders zich schamen en schuldig voelen naar hun kind en zichzelf veroordelen over deze gevoelens van rouw. We weten er als samenleving nog te weinig over. We leven in de veronderstelling dat rouw een lineair proces is met een begin en een einde, en dat je ‘je verlies’ op een dag wel hebt verwerkt en geaccepteerd.
Steun.
Verwerking bij levend verlies gaat met pieken en dalen. Op moeilijke momenten is het belangrijk dat er mensen zijn die erkenning en steun bieden. Mensen die begrip hebben voor jou proces. Mensen waar je even kunt leunen. Ouders kunnen bij mij terecht voor ondersteuning. Professionals kan ik begeleiden d.m.v. training en coaching.
Verschil Ouderbegeleiding en Opvoedondersteuning
Ouderbegeleiding en opvoedondersteuning worden vaak door elkaar gehaald. Het zijn twee heel verschillende dingen.
Bij opvoedondersteuning staat het kind centraal. Uitgangspunt is dat een ouder niet aansluit bij de (veranderende) opvoedvragen waar het kind hem voor stelt. Samen met ouders wordt gekeken naar hoe het gaat met het kind en welke opvoedvaardigheden nodig zijn zodat het kind zich goed kan ontwikkelen. Wat moet de ouder daarvoor anders gaan doen? Het gaat over de praktische kant van het opvoeden.
Bij ouderbegeleiding staat de ouder als mens centraal. het uitgangspunt is de beleving van de ouder en de aanname dat alle ouders het beste willen voor hun kind, en al heel veel kennis en ervaring in huis hebben. De begeleider helpt de ouder om zicht te krijgen op wat er bij de ouder gebeurt in de ontmoeting met het kind: Waar wordt de ouder geraakt? Wat maakt dat een ouder in een bepaalde situatie minder goed weet aan te sluiten bij het kind dan in andere situaties? Hoe is het voor de ouder om ouder te zijn van dit specifieke kind? Wat roept het kind op?
Samen zoeken. De begeleider helpt de ouder om zichzelf beter te leren kennen als ouder, om zo een passend antwoord te vinden op zijn vraag. Ouderbegeleiding is samen op onderzoek uitgaan en het welzijn van zowel kind èn ouder vergroten.
De ‘Ouder begeleidende positie’ is een hulpmiddel dat Alice van der Pas ontwikkelde om beroepskrachten die met ouders werken te helpen om wanneer het spannend wordt, steeds de verbinding met de ouder te kunnen (her)vinden, en om hen methodisch en ethisch op het rechte pad te houden. Het werken met ouders is namelijk niet simpel. Zeker niet wanneer je je zorgen maakt om een kind, er spannende onderwerpen besproken moeten worden, of wanneer het gedrag van een ouder bij jou weerstand oproept. In het werken met ouders wordt je geraakt en kom je als professional ook jezelf tegen.
Verbinding is een voorwaarde. Zonder vertrouwen en een gevoel van verbinding heeft hulpverlening geen enkele zin. Niemand zal zich werkelijk openen en kwetsbare strubbelingen delen als er geen veiligheid wordt ervaren. Wanneer je werkt met ouders is het aan jou om de voorwaardenscheppende veiligheid te creëren en deze te bewaken. Maar dat is veel makkelijker gezegd dan gedaan. Om te kunnen werken in verbinding met ouders is kennis over ouderschap noodzakelijk, net als inzicht in de ingewikkelde dynamieken die spelen in het contact.
Erkenning. Het is belangrijk dat professionals die werken met ouders erkenning krijgen voor de complexiteit van hun werk. Reflecteren op de vraag: ‘wat is van mij, en wat is van de ouder?’ is spannend en kwetsbaar. Voor ouders èn voor professionals. Om in verbinding met ouders te kunnen werken is ruimte voor reflectie en kennis over ouderschap een voorwaarde. Training, intervisie en supervisie zijn geen luxe want werken met ouders is weken met jezelf.
Basishouding. De ‘Ouderbegeleidende Positie’ is een basishouding waarvoor je bewustzijn kunt ontwikkelen. Je kunt jezelf trainen om hier steeds naar terug te gaan, maar het gaat niet vanzelf zoals bij fietsen, waarbij je niet meer hoeft na te denken als je het eenmaal kunt. Sommige ouders zullen nu eenmaal altijd heftige emoties blijven oproepen en doen dan een enorm beroep op je vermogen om de Ouderbegeleidende Positie niet te verliezen. Zeker wanneer je ouders treft die toevallig ook nog eens in jouw persoonlijke allergie zitten… Ook met jarenlange ervaring in de ouderbegeleiding zul je jezelf tijdens een oudergesprek soms wel 30 keer terug in de Ouderbegeleidende Positie moeten brengen. Dit vraagt bewustzijn en bereidheid.
Een ouder die zich gezien, gehoord en gesteund voelt heeft automatisch meer ruimte om het kind te zien, horen en steunen.
– José Koster –
Ouderinzicht
Gratis E-book voor ouders
Wil jij investeren in meer zelfvertrouwen en een steviger fundament onder je ouderschap?
Hoe beter jij in je vel zit, hoe steviger je blijft staan wanneer je kinderen aan je schudden, en dat is wat ze nu eenmaal doen (En waarschijnlijk ook zullen blijven doen…)
Download het Gratis E-book met 3 eye-openers over ouderschap!
Kwalisite